✓ Tình hình thị trường việc làm
✓ Xu hướng tuyển dụng
✓ Bàn về hướng nghiệp
✓ Đôi lời gửi gắm sinh viên

Tình hình thị trường việc làm

Tính đến giữa tháng 4/2020, cả nước có gần 5 triệu lao động bị mất việc, giãn việc, nghỉ luân phiên do ảnh hưởng dịch COVID-19. Số lao động thất nghiệp trong quý 1 năm nay khoảng 1,1 triệu người - theo tổng cục thống kê

Đây chỉ là con số được báo cáo trên giấy tờ, trên thực tế thành phần kinh tế ngầm chiếm một tỷ trọng lớn, nên chắc chắn số liệu thực tế phải lớn hơn nhiều, những con số này tuy tệ hại nhưng vẫn còn tốt hơn rất nhiều so với các quốc gia khác

Tiền đầu tư ở đâu, việc làm ở đó

Khủng hoảng là lúc chủ nợ đòi lại tiền của họ, dòng tiền đầu tư trong thời điểm này đa phần bị siết lại, phần lớn là những dòng đầu tư ngắn hạn, xã hội ít chi tiêu hơn, dẫn tới ít công ăn việc làm hơn. Tình hình nhìn chung khó khăn, kiếm việc khó, chỉ một bộ phận nhỏ may mắn hưởng lợi hoặc phát triển được

Những kiểu người dễ mất việc trong đại dịch

Cty bạn chịu tác động nặng nề, phải phá sản giải thể
Cty đang cắt giảm nhân sự mà bạn là người mới
Bạn nằm trong dự án bị cắt giảm vì dịch
Bạn có ít lợi thế cạnh tranh hơn mọi người
Bạn nằm trong blacklist từ trước, covid chỉ là giọt nước tràn ly
Công việc của bạn không thể mang về nhà làm
Vì một lý do ngẫu nhiên nào đó

Nước lũ quét qua, cây cỏ biết cúi mình thì tồn tại
Gió bão không thể quật ngã những cây có gốc dễ vững chãi

Đối với nhảy việc

Như nhận định của t trong một bài post trước đây, t cho nhảy việc theo cảm tính(không có kế hoạch dự phòng cụ thể từ trước) ở thời điểm hiện tại là một việc làm phiêu lưu hết sức stupid và không hợp thời, đặc biệt là những người đang có tình hình tài chính kém, hoặc đang có những phụ thuộc như gia đình hoặc ràng buộc từ các khoản nợ ngân hàng vay mua nhà mua xe...

Đối với startup

Dự thời gian tới là thời điểm khó khăn thách thức cho các startup mới, nhất là trong kêu gọi vốn, bởi dòng tiền đầu tư mạo hiểm bị chặn lại do lo ngại dịch khó kiểm soát và sự phá sản giải thể của nhiều doanh nghiệp phụ trợ.
Ngay như Softbank, gã khổng lồ đầu tư mạo hiểm được coi như Midas (chạm tay biến thành vàng) cũng đang khốn đốn với những khoản thua lỗ dự kiến cả chục tỷ đô cho mỗi năm sắp tới, startup muốn sống được cần như những con cáo già - tính toán chi li, sát với thực tế và quản trị tốt rủi do một cách tổng thể

Trong nguy có cơ

Mặt khác đại dịch cũng mang lại những cơ hội làm ăn tuyệt vời chưa bao h có được, trong các lĩnh vực như game, dịch vụ online, hàng thiết yếu... cũng là cơ hội để bạn mua - sở hữu được các tài sản với mức giá bèo, nhiều mặt bằng kinh doanh đẹp chưa từng có trước đây giờ cũng đang được bỏ không, đó là cơ hội thập kỷ cho những ai biết nắm lấy. Bên cạnh đó để giảm thiểu rủi do, bạn nên gửi gắm vốn liếng của mình dưới các dạng tài sản có tính thanh khoản cao.

Nhận định tình hình

Covid19 được đánh giá là một rủi ro thế kỷ, thiệt hại và ảnh hưởng còn vượt qua cả Đại suy thoái 1929 - một trong những nguyên nhân chính dẫn tới chiến tranh thế giới thứ 2. Những hành vi ngang ngược ở Biển Đông của Trung Quốc gần đây thách thức Mỹ và Trật tự khu vực càng làm t lo lắng hơn về một cuộc đối đầu vũ trang giữa 2 siêu cường, đẩy cả thế giới vào rủi ro to lớn

Ngay cả khi thế giới có Vaccin, t tin Corona Virus sẽ không biến mất một cách kỳ diệu mà sẽ vẫn vất vưởng đâu đó trên hành tinh này như HIV hay cúm mùa Influenza, ảnh hưởng của nó là lâu dài và lay lắt. Viễn cảnh suy thoái hậu khủng hoảng là tất yếu

Cách mạng 4.0 dần làm cho các công việc chân tay ngày càng ít đi, covid lại thúc đẩy quá trình này nhanh hơn nữa, càng ngày sẽ càng ít cơ hội hơn cho những công việc đơn giản. Tuy nhiên cơ hội vẫn luôn đến với những người có năng lực thực sự & biết cố gắng, khi bạn có kỹ năng tốt, kinh nghiệm phong phú và khả năng ngoại ngữ ưu việt, bạn không cần lo lắng quá nhiều về vấn đề công ăn việc làm, khó khăn - dẫu có đối với bạn cũng sẽ chỉ là tình trạng tạm thời, số còn lại đều phải nỗ lực hơn trước kia rất nhiều.

Tờ tiền 500k dẫu bị dẫm đạp hay rơi vào đống c☀t nó vẫn là tờ tiền 500k vẫn mua hàng dc, nói cách khác nó vẫn ko mất đi giá trị thật của nó - miễn là ko rách. Giá trị một người giỏi cũng vậy

Những tia hi vọng mới

Tin tốt lành nằm ở một xu hướng vĩ mô tất yếu không thể đảo ngược

Việt Nam sắp đón làn sóng chuyển dịch các nhà máy sản xuất rời Trung quốc, do lo ngại tác động kép từ Trade War đến Covid19, Việt Nam trở thành ứng cử viên đầu bảng cho mắt xích mới của chuỗi cung ứng mới bởi các yếu tố:

Chi phí nhân công vẫn còn rẻ, dân số đông, trẻ và trong độ tuổi lao động
Việt Nam kiểm soát dịch Covid19 tốt nhất thế giới
Chính phủ Việt Nam đang tăng cường đầu tư công xây dựng cơ sở hạ tầng
Gần Trung Quốc và có một vị trí địa chiến lược trọng yếu (sẽ không khác gì Singapore, Hongkong nếu sau này kênh đào Kra được người Thái khai thông)
Là một nền kinh tế đang phát triển với tăng trưởng nhanh + chính trị ổn định
Vân vân và mây mây...

Điều này hứa hẹn ngay lập tức sẽ mang đến công ăn việc làm và cơ hội cho hàng chục ngàn lao động trong nước

Kết luận: việc làm ít, thất nghiệp nhiều, tuy nhiên cũng xuất hiện nhiều cơ hội tốt, tình hình vĩ mô vẫn rất sáng lạn

Xu hướng tuyển dụng

Với nhận định như trên về tình hình việc làm, t cho rằng xu hướng tuyển dụng cũng buộc phải thay đổi tùy theo thời thế

Xu hướng tuyển dụng trong ngắn hạn sẽ tập trung phần lớn vào các ngành nghề vẫn hái ra tiền trong mùa dịch, hoặc ít chịu tác động nếu có những đợt giãn cách tiếp theo, nhu cầu tăng mạnh trong các mô hình kinh doanh mang tính chất online, tiêu chí sẽ là Thận trọng và Chọn lọc cao.

Xu hướng trung hạn sẽ tập trung vào xây dựng nguồn nhân lực cho kế hoạch dịch chuyển sản xuất từ các tập đoàn đa quốc gia, ví dụ gần đây nhất là những tin tuyển dụng nóng hổi đến từ nhà Apple

Xu hướng dài hạn sẽ là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, định hướng cho phát triển công nghệ cao, và các ngành dịch vụ, sản xuất là lợi thế cạnh tranh của Việt Nam. Đây sẽ là nguồn nhân lực lành nghề, thành thạo sử dụng Tiếng Anh như ngôn ngữ thứ nhất và có năng lực cạnh tranh quốc tế.

Giống như cơ hội cho nhà đầu tư mua được các tài sản giá rẻ, là nhà tuyển dụng bạn cũng có cơ hội chọn lọc được đội ngũ ưu tú với mức deal thấp hơn trước dịch.

Bàn về nhân sự ngành CNTT

Với một ngành nghề hấp dẫn và nguồn lực dồi dào như CNTT mà những con số thực tế cũng khá đáng buồn. Thực tế Trung đã phỏng vấn hơn 100 ứng viên trong xuốt 3 năm qua cho vị trí dev tại cty t đang làm việc, tỷ lệ pass qua pv chưa quá 20%, tỉ lệ match sau khi deal lương và đồng ý làm việc chỉ là ~10%.

Chuyện qué gì đang diễn ra ?

Doanh nghiệp luôn kêu gào không tìm dc người phù hợp, ứng viên thì rất nhiều mà ko xin dc việc hoặc không làm được việc như ý, có rào cản nào đó khiến cho hai phía không thể khớp lệnh được. Theo Trung vấn đề lớn nhất nằm ở ứng viên không phải ở doanh nghiệp

Dưới đây là mẫu ứng viên điển hình mà t thường đánh trượt:

Kinh nghiệm ít, kỹ năng chưa có, ngoại ngữ dốt nhưng đòi hỏi cao
Kinh nghiệm không phù hợp với vị trí ứng tuyển
Người nhảy việc quá nhiều mà không có những lý do thuyết phục

• Coi thường nhà tuyển dụng và cái kết đắng
• Cop nhặt cv trên mạng, quên sửa thông tin
• Mấy thanh niên trí trá
• Thể loại ngáo đá, ngáo ngơ
• Ù lì và bị động, thật thà ngu ngốc
• Vân vân & mây mây...

Nhảy việc quá nhiều làm mất điểm trong mắt nhà tuyển dụng

Nhiều bạn đi làm chỉ muốn làm những thứ lớn lao mà không muốn làm những công việc nhỏ nhặt, những bạn như vậy khó lên tầm được, thành công thường đến từ việc làm tốt từ những việc nhỏ nhặt nhất, t xin trích dẫn tâm sự của một trùm bất động sản người Trung Quốc, về điều làm nên thành công của a ta.

---
Kể cả khi cọ rửa toilet, anh ta cũng là người cọ rửa sạch nhất
---

Dạo gần đây xu hướng tuyển dụng ở cty t đã có nhiều thay đổi, tỷ lệ pass và match cao hơn hẳn trước đây, cho thấy một ngành hot như CNTT cũng chịu tác động mạnh từ Covid19. Qua những câu chuyện ứng viên kể, t biết nhiều ông dù giỏi cũng vẫn mất việc, rất nhiều nơi ngoài kia phá sản dẹp tiệm, tình trạng thất nghiệp là không có ngoại lệ.

Cuộc chiến mang tên phỏng vấn

Đầu tiên là CV xin việc

Theo t 1 cv tốt là một cv có 3 yếu tố:

• Ngắn gọn xúc tích, nhưng vẫn đầy đủ thông tin
• Bố cục tốt nhấn mạnh được những thông tin quan trọng
• Mang dấu ấn riêng của cá nhân

Xin lưu ý rằng phỏng vấn bản chất của nó là một cuộc hội thoại dài lê thê dạng hỏi đáp giúp cty xác định xem bạn có PHÙ HỢP or TIỀM NĂNG đảm nhận công việc mà cty đang cần hay không

Trọng tâm của nó là Những điều công ty cần

Không phải là Những gì bạn muốn

Vì thế hãy dành nhiều thời gian nói về việc những khả năng mà bạn có ---> rất phù hợp với những điều công ty cần

Tự tin, trung thực, lưu loát là các yếu tố ghi điểm hàng đầu

Một vài lưu ý cần tránh

Đừng ngây ngô kể về những khuyết điểm cá nhân (kiểu: em lười, ít tắm.. các thứ)

Đừng dại dột khơi khơi kể về xung đột công việc, vấn đề với cty, chỗ làm cũ ngay cả khi bị gặng hỏi

Đừng nói với nhà tuyển dụng rằng bạn muốn làm trong một môi trường chuyên nghiệp, bài bản, quy trình đầy đủ

Có rất ít doanh nghiệp đạt được tới tầm này, đa phần nghe xong câu đó nhà tuyển dụng sẽ chột dạ "đậu xanh, cty mình vớ vẩn thế này, chắc n làm dc mấy hôm là bỏ, thôi không tuyển cho nhanh"

Hãy nói rằng bạn muốn được làm trong môi trường có thể học hỏi được nhiều thứ từ mọi người, có thể thử sức với nhiều vai trò khác nhau và có sân cho bạn phát huy khả năng ở mức tối đa - mặc dù nhiều điều trong đây có thể không đúng với sự thật bạn mong muốn, nhưng t gọi đó là sự khéo léo - người Anh cho đó là lời nói dối đáng được Chúa ban phước lành

Điều này cũng giống như bạn khen bộ đồ mới mua của đứa bạn mình, mặc dù thực tế nó không thực sự đẹp lắm - nhưng bạn của bạn sẽ cảm thấy rất vui và quan hệ của 2 bạn chỉ có tốt đẹp trở lên

Bàn về hướng nghiệp

Chọn đúng ngành nghề, đúng công việc sở trường giống như xây được ngôi nhà cao tầng theo phương thẳng đứng vậy, ở điều kiện này - bạn mới có thể đạt tới tầm cao tối đa được, đi theo những thứ bạn không rành giống như xây lệch xây nghiêng, càng lên cao càng nguy hiểm, đến một ngưỡng nhất định hoặc gặp sự cố nhỏ công trình của bạn sẽ sụp đổ.

Nhiều người đi làm cả chục năm rồi vẫn chẳng biết mình thực sự muốn gì, mạnh cái gì, cuộc sống sau này sẽ trôi dạt về đâu

Đối với nhiều người, cuộc sống của họ giống như con lừa, ì ạch đi hết quả đồi này đến quả đồi khác kiếm ăn qua ngày, ăn cỏ bên này lại nghĩ bên kia cỏ xanh và ngon hơn, đi qua đi lại hết mịa thanh xuân, rồi có ngày con lừa chết già ở một chiền núi nào đó mà vẫn chẳng biết cs mình nên đi về đâu

Những người sớm biết được mình muốn gì là những người may mắn

Ikigai ~ tấm bản đồ hướng nghiệp dành cho bạn

Nếu bạn vẫn còn mơ hồ trong định hướng nghề nghiệp, và còn băn khoăn với câu hỏi mình nên làm gì ? Ikigai có thể cho bạn câu trả lời thỏa đáng, Ikigai vốn một khái niệm xuất hiện trong văn hóa của người Nhật vùng Okinawa, dần dần trở nên phổ biến bởi tính thực dụng của nó

Hiểu sâu xa về Ikigai, đó còn là lẽ sống, giúp bạn tìm thấy ý nghĩa cuộc sống trong đó

Nên theo nghề gì, làm công ty nào ngon

Đây là một câu hỏi lớn mà bản thân t phải mất nhiều năm lăn lộn mới đúc kết ra được, dưới đây là thứ tự trong ưu tiên của tôi:

Đúng với đam mê, ước mơ, sở trường mà vẫn đảm bảo yếu tố thu nhập (cty riêng, startup, tự doanh, việc làm tự do..) ~ mỗi ngày đi làm là một ngày đam mê, nhiệt huyết

Cty bạn mà yêu thích, ngưỡng mộ (về sản phẩm, về văn hóa, ae đồng nghiệp... ) ~ mỗi ngày đi làm là một ngày vui vẻ, hạnh phúc

Cty có người chủ là người mà bạn ngưỡng mộ về trí tuệ > nhân cách > tài sản ~ mỗi ngày đi làm là một ngày nâng tầm bản thân

Cty có việc làm đúng chuyên môn, khả năng, năng khiếu của bạn ~ mỗi ngày đi làm là một ngày được thể hiện mình

Cty, tổ chức được dư luận, bạn bè, anh chị phím cho là tốt, thu nhập cao ngay cả khi công việc đó bạn cũng ko thạo lắm

Cty có mô hình làm ăn chân chính + tăng trưởng nhanh

Cty có mô hình kinh doanh minh bạch, làm ăn chân chính - hạn chế cho bạn những rắc rối không đáng có

Nơi mà bạn có thể được đề cao, trân trọng - bạn được giúp đỡ

Rào cản trong hướng nghiệp

Rào cản từ phía gia đình

Cái này chắc t không cần diễn giải nhiều, vì hầu hết mọi người đều tự hiểu, sức ảnh hưởng của nó lớn như thế nào. Nhất là ở Việt Nam, nơi mà bố mẹ hay muốn can thiệp vào tương lai của con cái theo cách mà họ muốn hoặc cho là hợp lý.

Muốn đập bỏ rào cản này ko còn cách nào khác phải mạnh mẽ lên để tự lập

Rào cản từ vấn đề tài chính

Rất nhiều người không biết cách quản lý chi tiêu cá nhân, tiêu dùng như tự sát vậy, lúc khó khăn cứ phải đi vay mượn hoài, thất nghiệp cái là không một xu dính túi, tài chính yếu nên chẳng bao h tự do được mà làm điều mình muốn, nhiều khi phải chấp nhận một công việc nào đó tạm bợ có tiền trang trải, sau đó cứ phải nhảy qua nhảy lại nhiều cty trong 1 thời gian ngắn, như ở trên t đã nói - điều này làm bạn mất điểm trong mắt nhà tuyển dụng tương lai rất nhiều.

Một người thất nghiệp mà trong túi có một cục tiền khác biệt rất nhiều so với một kẻ thất nghiệp không một xu dính túi

Rào cản từ bản thân vì dễ nản chí, bỏ cuộc

Cái này là bản chất cmnr, không tự biết rèn luyện cố gắng thì éo có thánh thần chùa nào độ nổi bạn đâu.

Nhiều bạn lại đặt tiêu chí quá cao ở một công ty, đòi hỏi môi trường làm việc phải 9-10/10, trong khi bản thân họ cũng chẳng được perfect như vậy, họ nhảy hết công ty này đến công ty khác, sau nhiều năm họ nhìn lại và nhận ra mình đang theo đuổi một cái không tưởng, đi đâu cũng vậy thôi, cty cũng có cty this, cty that. Không sida chỗ này thì sida chỗ kia, không có khái niệm cty hoàn hảo.

Nhiều bạn đặt mục tiêu nhất định phải làm việc ở 1 tổ chức lớn để cho cv đẹp, và rồi lại sang một cty to khác cho cv đẹp hơn... rồi sau đó thế nào nữa, bao h bạn mới làm cv mà bạn thực sự yêu thích, mong muốn. Theo như thánh W. Buffet ví von thì việc này chẳng khác nào bạn để dành sex đến già mới làm.

Hãy đầu tư vào cái đầu

Trích dẫn một đoạn trong cuốn sách nổi tiếng từ tiến sĩ Alan Phan

Trong thân xác con người, phần từ cổ xuống dưới là thể hiện những cơ bắp. Những người sử dụng cơ bắp này để kiếm tiền thì giỏi nhất ở nước Mỹ cũng chỉ kiếm được tối đa 40USD/giờ. Trong khi đó, phần từ cổ trở lên là trí tuệ thì không có giới hạn. Đó mới là cỗ máy kiếm tiền xuất sắc, là thứ tài sản bền vững khó bị tước đoạt.

t cũng thường xuyên nhận được lời khuyên hãy đầu tư cho cái đầu, hãy chăm chỉ học tập trau dồi kiến thức - lời khuyên này quá chung chung. Người được khuyên nghe xong cũng đ*o biết nên làm gì. Theo t để nâng cấp cái đầu chỉ có việc học, mà b chỉ có thể học từ 3 thứ:

• Học từ sách vở (phim ảnh, internet..)
• Học từ người khác (Idol, danh nhân...)
• Kinh nghiệm chính bản thân mình

Tôi quan sát thấy những bạn bè và những người thành công mà t biết đều follow theo một công thức chung: Focus một nghề và đỉnh cao trong nghề đó, sau đó mới mở rộng kỹ năng sang nghề khác. Vấn đề là họ rất tập trung và làm 1 việc tới nơi tới chốn. Bạn nào đuổi băt theo 2 con thỏ cùng một lúc thì cuối cùng sẽ chẳng bắt được con nào

Đôi điều với sinh viên

...